OHSAS 18001 İş Sağlığı ve Güvenliği Sistemi
OHSAS 18001 standardı, işyerinde çalışanların sağlığını ve güvenliğini etkileyebilecek uygulamaların sistematik olarak kontrol altında tutulmasını öngören bir yönetim modelidir. İngiliz Standartlar Enstitüsü tarafından, kuruluşların iş güvenliği konusunda üçüncü taraf belgelendirme taleplerine cevap olarak yayınlanmıştır.
Genel anlamda iş güvenliği kavramı çalışanların, işletmenin ve üretimin her türlü tehlike ve zarardan korunmasını içermektedir. İnsan hayatının öncelik taşıması nedeniyle, işletme ve üretim güvenliği konularının ikinci planda kaldığı ve uluslar arası alanda iş güvenliği kavramıyla genel olarak çalışanların güvenliğinin ifade edildiği görülmektedir.
OHSAS 18001 Sistemi Uygulamanın Faydaları
OHSAS 18001 ile Çalışanların motivasyonunu ve verimliliğini artar.
İş kazalarının neden olduğu maddi kayıplar azalır
OHSAS 18001 ile Firmanın sosyal sorumlulukların yerine getirilmesi nedeni ile toplumda saygın bir yere sahip olmasını sağlar, çalışanların sağlığına ve güvenlerine önem veren bir firma konumuna getirir
Yasal koşullara uyum sağlanır
Gelişen piyasa içerisinde rekabet gücü artar
Acil durumlara karşı hazırlıklı olunmasını ve en az zararla atlatılmasını sağlar
OHSAS 18001 ile Personelin bilinçlenmesi, iş kazalarının azalması ve doğru müdahaleyi sağlar
ISO 9001:2008 Kalite Yönetim Sistemi ve ISO 14001 Çevre Yönetim Sistemi ile uyumlu olmasından dolayı kolay entegre edilir
OHSAS 18001 ile Sistematik bir yaklaşımla, kuruluşun İş Sağlığı ve İş Güvenliği ile ilgili risklerini kontrol altına alır.
OHSAS 18001 ile Sürekli gelişme prensibi ile kuruluşları İş Sağlığı ve İş Güvenliği konularında gelişmeye yönlendirir.
OHSAS 18001 ile Jenerik bir standarttır, her boyuttaki, her sektördeki kuruluşun ihtiyaçlarına cevap verebilir.
ISO 9000 veya ISO 14001'e entegre bir sistem kurulabilmesi avantajı ile doküman, çaba, sistem tasarrufu sağlar.
OHSAS 18001 ile Geçerli kanun ve yönetmeliklere uyumu güvence altına alır.
Çalışanlarla ilgili iş kazaları, meslek hastalıkları ve iş gücü kaybı azalır.
OHSAS 18001 ile Kaza maliyetlerini düşürür.
Çalışanlarda motivasyonu arttırır.
Davalara sebep olabilecek kaza riskini azaltır.
Güçlendirilmiş firma imajı kazandırır.
İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetleri
27 Kasım 2010 Tarihli ve 27768 Sayılı Resmi Gazetede yayınlanan İş Sağlığı Ve Güvenliği Hizmetleri Yönetmeliği’ne göre iş sağlığı hizmetleri verilmektedir. Bu Yönetmeliğe göre, 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayılı İş Kanunu kapsamında yer alan ve devamlı olarak en az elli işçi çalıştırılan işyerlerine İşyeri Hekimi Görevlendirme ve Diğer Salık Personeli görevlendirmeleri yapılmakta, ayrıca kuruluşumuz işyerlerinin çalışan sayısına bakmaksızın tüm işyerlerine Çalışma Ortamı Sağlık Gözetimi, İşyeri Hijyen Eğitimleri, Ergonomi Eğitimleri hizmetlerini de vermektedir.
İşyeri Hekimi Görevlendirmeİşyeri hekimi: İş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinde görevlendirilmek üzere Bakanlıkça belgelendirilmiş hekimdir.
İşyeri sağlık ve güvenlik birimi (İSGB): İş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini yürütmek üzere işyerinde kurulan, gerekli donanım ve personele sahip olan birimdir. İSGB; en az bir işyeri hekimi ile gereğinde diğer sağlık personeli ve sanayiden sayılan işlerin yapıldığı işyerlerinde bunlara ilave olarak tehlike sınıfına uygun en az bir iş güvenliği uzmanından oluşur.
Ortak sağlık ve güvenlik birimi (OSGB): İş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini sunmak üzere, gerekli donanım ve personele sahip olan ve Bakanlıkça yetkilendirilen kamu kurum ve kuruluşları ile Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre faaliyet gösteren şirketlerce kurulan ve işletilen müesseselerdir.
Tehlike sınıfı: İş sağlığı ve güvenliği açısından, yapılan işin özelliği, işin her safhasında kullanılan veya ortaya çıkan maddeler, iş ekipmanı, üretim yöntem ve şekilleri ile çalışma ortam ve şartlarıyla ilgili diğer hususlar dikkate alınarak az tehlikeli, tehlikeli ve çok tehlikeli olarak belirlenen ve işyerinin yer aldığı tehlike sınıfıdır.
İşyeri Hekimi iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini işyerinin tehlike sınıfı, sektörü ve işçi sayısına göre belirlenen sürelerden az olmamak kaydı ile yürütür. Bu hizmet OSGB ile sözleşme yapılarak OSGB ile sözleşmeli bir işyeri hekiminden de alınabilir.
İşyeri hekimleri, iş sağlığı ve güvenliği hizmetleri kapsamında aşağıdaki görevleri yapmakla yükümlüdür.
- Rehberlik ve danışmanlık
- Sağlık gözetimi
- Eğitim ve bilgilendirme
- İlgili birimlerle işbirliği
- Çok tehlikeli sınıfta yer alan 500 ve daha fazla işçisi olan işyerlerinde her 500 işçi için tam gün çalışacak en az bir iş güvenliği uzmanı görevlendirilir. İşçi sayısının 500 sayısının tam katlarından fazla olması durumunda geriye kalan işçi sayısı göz önünde bulundurularak birinci fıkrada belirtilen kriterlere uygun yeteri kadar iş güvenliği uzmanı ek olarak görevlendirilir.
- İş güvenliği uzmanları sözleşmede belirtilen süre kadar işyerinde hizmet sunar. Birden fazla işyeri ile kısmi süreli iş sözleşmesi yapıldığı takdirde bu işyerleri arasında yolda geçen süreler haftalık kanuni çalışma süresinden düşülür.İş Güvenliği Danışmanlığı4857 sayılı iş kanunu çalışan sayısına ve sektörüne bakılmaksızın tüm işyerlerinde iş güvenliği önlemlerinin alınmasını zorunlu kılmaktadır. Bu nedenle; 27 Kasım 2010 Tarihli ve 27768 Sayılı Resmi Gazetede yayınlanan İş Sağlığı Ve Güvenliği Hizmetleri Yönetmeliği’ne göre sanayiden sayılan ve devamlı olarak en az elli işçi çalıştırılan işyerlerine verilen hizmetler danışmanlık niteliğinde tüm işyerlerine verilmektedir.
“İş Güvenliği Uzmanı görevlendirme” hizmeti gibi sürekli hizmet verilebileceği gibi belli bir sürede İş Güvenliği altyapısının oluşturulması ve sürdürülebilmesi için sistem kurulması çalışmalarını da kapsayabilir-
Çalışma Ortamı Gözetimi
İş Güvenliği Uzmanları çalışan sayısına ve sektörüne bakmaksızın tüm işyerlerinde aşağıdaki faaliyetlerle çalışma ortamı gözetimi yapar.
- Çalışma ortamının gözetimini yapmak, işyerinde iş sağlığı ve güvenliği yönünden yapılması gereken periyodik bakım, kontrol ve ölçümleri planlamak ve uygulanmasını kontrol etmek.
- İşyerinde kaza, yangın veya patlamaların önlenmesi için mevzuata uygun çalışmalar yapmak ve uygulamalar takip etmek.-Risk Değerlendirme İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimleri(alt başlık) 22/5/2003 tarih ve 4857 sayılı İş Kanunu'nun 77. maddesine dayanılarak 7/4/2004 tarih ev 25426 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanan "Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinin Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik" gereği: Madde 4: "İşverenler, işyerlerinde sağlıklı ve güvenli çalışma ortamının tesis edilmesi için gerekli önlemleri almakla yükümlüdürler. Bu amaçla, işverenler, çalışanları, yasal hak ve sorumlulukları konusunda bilgilendirmek, onların karşı karşıya bulundukları mesleki riskler ve bunlarla ilgili alınması gerekli tedbirler konusunda işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliği eğitim programlarını hazırlamak, eğitimlerin düzenlemesini, çalışanların bu programlara katılmasını sağlamak ve verilecek eğitim için uygun yer, araç ve gereç temin etmekle yükümlüdürler" denilmektedir.
Bu kapsamda çalışan sayısına ve sektörüne bakmaksızın tüm işyerlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimleri verilmektedir.
Risk Değerlendirmeİşyerinde var olan ya da dışarıdan gelebilecek tehlikelerin belirlenmesi, tehlikelerden kaynaklanan risklerin analiz edilmesi, bu risklerin bertaraf edilmesine ve bertaraf edilemeyenlerin kabul edilebilir düzeye indirilmesine yönelik risk kontrol tedbirlerinin kararlaştırılması, uygulanması ve uygulamalarının izlenmesi amacıyla yapılması gereken sistematik ve dinamik çalışmaları Risk Değerlendirmesi denir.
22/5/2003 tarih ve 4857 sayılı İş Kanunu'nun 77. maddesine göre ”İşverenler işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması için gerekli her türlü önlemi almak, araç ve gereçleri noksansız bulundurmak, işçiler de iş sağlığı ve güvenliği konusunda alınan her türlü önleme uymakla yükümlüdürler.” Bu yükümlülük ancak risk değerlendirmesi yaparak sağlıklı olarak yerine getirilebilir. İşyeri ve işçiler için tehlike arz eden böyle bir değerlendirmenin yapılması, önlemlerin tespiti ve tehlike derecesine göre öncelik verilerek giderilmesi; muhakkak ki iş kazaları ve mesleki hastalıklarını asgariye indirecektir. Yönetmeliklerde belirtildiği gibi bu tehlikelerden işçilerin de haberdar edilmesi işletmelerin ve işçilerin zararlanma oranlarını da azaltacaktır. İşyerlerimizin en değerli varlıkları istihdam etmiş oldukları yetişmiş elemanlardır.
Yönetmeliklerin işveren için yükümlülük haline getirdiği Risk Değerlendirmesi işyerlerine iş sağlığı ve güvenliği açısından disiplin getirecek, iş kazaları ve meslek hastalıkları yanında gün kayıplarını da azaltacak çalışma kalitesi ve veriminde artıracaktır.
Ancak; Risk Değerlendirmesi bir uzmanlık işidir. Bu konuda işverenler İş Güvenliği Uzmanlarından yararlanmalıdırlar.
Acil Durum Planı HazırlamaAcil durum planlarının hazırlanmasını sağlamak, periyodik olarak eğitimleri ve tatbikatları yaptırmak, acil durum planı doğrultusunda hareket edilmesini sağlamak.
Doğal afet, kaza, yangın veya patlama gibi durumlar için yapılması gerekli çalışma, planlama ve tatbikatların tümüne acil durum planlaması denir.
İşletmelerin acil durum planlamalarını, yangın söndürme, ilkyardım ve tahliye tatbikatlarını gerçekleştiriyoruz. Bir yangın, deprem yada diğer beklenmedik acil felaket durumunda saniyeler ve en küçük bilgi çok değerlidir. Bu gibi durumlara hazırlıklı olmak çok önemlidir. Acil eylem planlamaları, firmalarda bu gibi durumların meydana gelmesi ihtimaline karşı yapılan, planlama, görev bölümü ve hazırlık tatbikatlarını içerir.
